Słowo higiena kojarzy nam się głównie z utrzymaniem w czystości naszego ciała.
Szczególnie teraz gdy w czasie pandemii, na każdym kroku słyszymy o potrzebie mycia rąk jako profilaktyce unikania chorób. Jednak aby nasz organizm prawidłowo funkcjonował niezbędna jest też odpowiednia ilość niczym niezakłóconego snu. Jest on bowiem tak samo ważny jak prawidłowe odżywianie, trening i równowaga psychiczna. Nie bez powodu, każdy z nas przesypia około 30% swojego życia. Higiena snu jest istotnym czynnikiem w utrzymaniu prawidłowej wagi ciała oraz zapobieganiu cukrzycy typu II. Z badań wynika również, że ludzie cierpiący na wiele poważnych chorób neurodegeneracyjnych jak np. choroba Alzheimera, często w ciągu życia borykali się również z bezsennością. Podczas snu bowiem odbywa się oczyszczanie mózgu z toksyn, śmieci metabolicznych i innych odpadów białkowych. Deficyt snu natomiast zaburza ten proces przyczyniając się do obniżenia sprawności pamięciowej co może stanowić czynnik patogenny wielu chorób. Sen zapewnia nam optymalne funkcjonowanie, wspiera odporność organizmu oraz jego gospodarkę hormonalną. Powiedzenie przespać się z czymś weszło już dawno do codziennego użytku a jego słuszność potwierdzają badania, dzięki którym wiemy, że sen wpływa również na konsolidację wspomnień oraz pozwala utrwalić to czego się nauczyliśmy w ciągu dnia.
Bezsenność jest najczęstszym zaburzeniem snu i dotyka około 30% dorosłych.
Może być krótkoterminowa, trwająca od kilku dni do kilku tygodni, lub długoterminowa, trwająca nawet kilka miesięcy. Zdarza się, że za bezsenność odpowiadają problemy medyczne jednak zdecydowanie częściej u jej podstaw leży nasz styl życia. W takim wypadku dbając o prawidłową higienę snu warto wdrożyć działania poparte terapią poznawczo-behawioralną. Zmiana sposobu myślenia o śnie oraz jego roli w naszym życiu okazuje się jednak najtrudniejsza. Mimo to zanim sięgniemy po najprostsze rozwiązanie jakim jest tabletka warto podziałać nieco bardziej długofalowo mając na względzie swoje zdrowie. Przede wszystkim nawet podczas dni wolnych należy wstawać o zbliżonej porze. Unikać drzemek w ciągu dnia zamiast tego w celu rozbudzenia można np. wyjść na spacer. Ruch i zmęczenie fizyczne za dnia sprawia, że sen staje się dłuższy i głębszy w nocy. Niekorzystne jest również długie leżenie w łóżku i zmuszanie się do zaśnięcia. Potęguje to bowiem stres związany z bezsennością. W takiej sytuacji warto wstać i napić się ciepłych ziół lub poczytać książkę. Sypialnia powinna być miejscem spokojnym, wyciszonym i oddzielonym od spraw związanych z pracą. Emitowane przez ekran telewizora, komputera czy komórki światło również znacznie utrudnia wyciszenie się i zasypianie. Często jednak trudno jest nam zakończyć dzień bez ostatniego zerknięcia do mediów społecznościowych czy udzielenia odpowiedzi na mniej lub bardziej ważne wiadomości. Paradoksalnie wszystkie te opisane powyżej czynności mimo, że dla większości oczywiste są naszymi ulubionymi właśnie przed snem. Może dlatego grono borykających się z bezsennością stale się powiększa a zawód trenera snu wciąż zyskuje na popularności.
Anna Doliwa
Psycholog, terapeuta