Uczymy się przez całe życie mimo, że często nawet nie jesteśmy tego świadomi.
Jednak wiele informacji niemalże natychmiast wyparowuje z naszej głowy. O ile prostsze byłoby życie gdyby tak np. medycynę czy też język obcy można było opanować zaledwie w kilka dni. Mimo, że takie zdolności wydają się nam możliwe jedynie w filmach science-fiction, to przykłady sawantów jak np. Kim Peek, który był inspiracją do powstania filmu „Rain Man”, pokazują jak skomplikowanym organem jest ludzki mózg. Kim znał na pamięć kilka tysięcy książek. Umiał wygrzebać z pamięci najdrobniejsze szczegóły z życia brytyjskich dynastii oraz niemal jak komputer dokonywał w pamięci obliczeń na olbrzymich liczbach. Niestety te wyjątkowe umiejętności dotyczą często ludzi z poważnymi zaburzeniami rozwojowymi i zazwyczaj ograniczają się do zaledwie kilku dziedzin. Często wśród sawantów znajdują się wybitni malarze, rzeźbiarze czy pianiści - jak cierpiący na porażenie mózgowe, niewidomy Lesile Lemke, który potrafił bezbłędnie zagrać ze słuchu każdy raz usłyszany utwór. Większość z nas jednak, aby przyswoić wiedzę musi się nie lada natrudzić. Dzieje się tak ponieważ uczenie się jest procesem ciągłym, polegającym na wzmacnianiu istniejących sieci nerwowych oraz na kształtowaniu nowych i integrowaniu ich ze sobą nawzajem.
Gdzie ukrywa się pamięć ?
Jeszcze nie tak dawno pamięć postrzegana była jako całość. Obecnie wiemy, że nie ma ona jednego miejsca w mózgu i jest bardzo rozproszona. Rozróżniamy ultra krótką pamięć sensoryczną (zmysłową), pamięć krótkotrwałą, ograniczoną i ulotną, która pozwala na zapamiętanie około siedmiu niepowiązanych ze sobą elementów i długotrwałą, zlokalizowaną w różnych ośrodkach korowych naszego mózgu. Pamięć długotrwałą możemy natomiast podzielić na deklaratywną, dzięki której „wiemy że” i pamięć proceduralną, która odpowiada za wiedzę „jak coś zrobić”. Jednak aby informacje trafiły z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej, trzeba je najpierw odpowiednio przesortować, przegrupować i utrwalić. Proces ten to konsolidacja. Wiąże się ona z długotrwałymi zmianami w mózgu, dzięki którym możemy na dłużej zachować w nim informacje. Powtarzanie, rozumienie, przeżywanie jak również stosowanie wszelkiego rodzaju mnemotechniki usprawniają proces konsolidacji. Te ostatnie potrafią nawet siedmiokrotnie zwiększyć możliwości zapamiętywania pobudzając między innymi wyobraźnię. Zdobyte informacje konsolidowane są również w trakcie snu. Dlatego z problemem warto się po prostu nieraz przespać. Wówczas zarówno matematyczne równania jak i dylematy dnia codziennego mogą okazać się o wiele prostsze. Opisane powyżej zagadnienia to zaledwie kropla w morzu, biorąc pod uwagę procesy zachodzące w naszym mózgu podczas zapamiętywania. Jednak już ta podstawowa wiedza pozwala zrozumieć dlaczego np. nasze dzieci muszą kilka lat ćwiczyć pisanie, czytanie, liczenie aby ta wiedza na trwałe zagościła w ich głowach. Może też, jeśli kiedyś pojawi się pragnienie posiadania nieograniczonej pamięci, warto się chwilkę zastanowić... Czy na pewno wszystkie wspomnienia z życia chcielibyśmy na stałe zapisywać w naszej pamięci?
https://www.facebook.com/100206744957360/photos/a.100710731573628/236511021326931/
Anna Doliwa
Psycholog, terapeuta