Lęk jest naturalnym i często potrzebnym nam uczuciem, które pomaga unikać niebezpieczeństw. Jednak, gdy lęk staje się przewlekły i irracjonalny, może znacząco utrudniać nasze codzienne życie. W tym artykule przyjrzymy się, kiedy lęk może okazać się dla nas korzystny, a kiedy staje się sporym problemem.

Kiedy lęk jest potrzebny

Lęk adaptacyjny, zwany również zdrowym lękiem, jest reakcją na realne zagrożenia i pomaga w unikaniu niebezpiecznych sytuacji. Jest to mechanizm przetrwania, który ewoluował, aby chronić nas przed potencjalnymi niebezpieczeństwami. Odczuwamy np. lęk przed nadjeżdżającymi samochodami, co skłania nas do zachowania ostrożności i upewnienia się, że droga jest wolna przed wejściem na jezdnię. Przed ważnym egzaminem możemy odczuwać lęk, który mobilizuje do nauki i przygotowania się do testu. W tym kontekście lęk pełni funkcję motywacyjną, pomagając w osiąganiu lepszych wyników.

Zdarza się jednak że lęk staje się irracjonalny. Reakcje na zagrożenia są nieproporcjonalne do rzeczywistego ryzyka, a objawy lęku występują nawet w sytuacjach, które obiektywnie nie są niebezpieczne. Taki lęk może prowadzić do unikania codziennych aktywności i znacznie obniżać jakość życia. Fobie specyficzne, takie jak arachnofobia (lęk przed pająkami) czy akrofobia (lęk przed wysokościami), wywołują intensywny lęk na widok  a nawet na myśl o przedmiocie fobii,  mimo iż nie stanowi on realnego zagrożenia. Osoba z lękiem uogólnionym doświadcza natomiast chronicznego, nadmiernego martwienia się o różne aspekty życia codziennego, takie jak zdrowie, finanse czy praca, nawet gdy nie ma konkretnego powodu do obaw. Taki lęk może prowadzić do wyczerpania emocjonalnego i fizycznego oraz problemów zdrowotnych.

Lęk może mieć swoje źródło nie tylko w biologicznych mechanizmach, ale także w procesach kognitywnych, czyli w sposobie myślenia i przetwarzania informacji przez mózg. Przyjrzyjmy się, jak myśli mogą wywoływać lęk i jakie procesy mózgowe są w to zaangażowane.

Jak Myśli Wywołują Lęk?

❗Katastrofizacja  czyli tendencja do wyobrażania sobie najgorszych możliwych scenariuszy. Na przykład, osoba może myśleć, że ból głowy to oznaka poważnej choroby, co wywołuje intensywny lęk.

❗Czarno-białe myślenie postrzeganie sytuacji w ekstremach, bez dostrzegania pośrednich rozwiązań. Może to prowadzić do nadmiernego lęku w obliczu małych problemów, które są postrzegane jako ogromne katastrofy.

❗Przypisywanie sobie odpowiedzialności za negatywne wydarzenia, co może prowadzić do poczucia winy i lęku.

❗Szukanie potencjalnych zagrożeń i  niebezpieczeństw, nawet jeśli są mało prawdopodobne, może prowadzić do chronicznego lęku. Takie myśli są często irracjonalne, ale mogą być bardzo trudne do kontrolowania.

Jakie Są Objawy Lęku?

• Szybsze bicie serca, pocenie się, drżenie rąk, duszność.
•  Uczucie niepokoju, paniki, strachu.
• Negatywne myśli, martwienie się, trudności z koncentracją.

Jak Można Sobie Pomóc?

📌Bardzo istotna jest terapia pomaga bowiem zrozumieć i zmienić negatywne wzorce myślowe. Dzięki  terapii uczysz się, jak rozpoznawać i modyfikować myśli, które wywołują lęk.

📌Techniki Relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe, medytacja, mindfulness pomagają zredukować objawy lęku i poprawić samopoczucie.

📌Farmakoterapia czyli leki przeciwlękowe i antydepresanty mogą pomóc w regulacji neuroprzekaźników i zmniejszeniu objawów lęku co ułatwia rozpoczęcie terapii przy silnym lęku.

Lęk powstający w wyniku myśli jest złożonym procesem angażującym różne obszary mózgu. Zrozumienie, jak negatywne wzorce myślenia i procesy przetwarzania informacji mogą wywoływać i podtrzymywać lęk, jest kluczowe dla opracowania skutecznych strategii terapeutycznych. Terapie  są skuteczne, ponieważ pomagają pacjentom identyfikować i zmieniać irracjonalne myśli oraz wzorce myślenia, które przyczyniają się do lęku. Niestety  aby nowe schematy utrwaliły się potrzebny jest czas i zaangażowanie w proces terapeutyczny. Jest to jednak najskuteczniejsza forma leczenia i najbardziej trwała.

Ostatnie wpisy

Anna Doliwa

tel. 885 303 850

kontakt@emotif.pl

 Warszawa

ANNA DOLIWA

Psycholog, terapeuta